تراریخته چیست؟

محصولات تراریخته گیاهان، حیوانات، آنزیم ها و یا باکتری هایی هستند که برای ایجاد یک خاصیت ویژه در آنها، یک ژن از یک موجود زنده دیگر به ساختار ژنتیک (DNA) آنها انتقال یافته است.
این دستکاری ها سبب ایجاد ترکیب ژنی جدیدی شده که هرگز قبل از آن در طبیعت وجود نداشته و بدن انسان آن را به عنوان یک موجود ناشناخته تصور می نماید. در برخی از منابع علمی همین موضوع را دلیل نقص سیستم ایمنی در انسان بر اثر مصرف طولانی مدت محصولات تراریخته دانسته اند و در مقالات علمی بیشترین آسیب پذیری در اثر مصرف محصولات تراریخته در زنان و کودکان گزارش شده است.

محصولات تراریخته از چه زمانی تجاری شده اند؟
محصولات تراریخته از اواخر دهه ۹۰ میلادی وارد بازار شده است. در ابتدا محصولات تراریخته بدون لیبل و برچسب و مشابه محصولات بومی عرضه میشدند؛ با بالا رفتن اعتراضات گروه های مدافع محیط زیست، سازمان های مردم نهاد حامی کودکان اوتیسم، مبتلا به آلرژی های شدید غذایی و .. که مصرف تراریخته را عامل اصلی این مشکلات میدانستند؛ در بسیاری از کشورها قانون درج برچسب تراریختگی بر روی این محصولات اجباری شد.

در چه کشورهایی کشت و واردات تراریخته ممنوع است؟
در اکثر کشورهای اروپایی علاوه براینکه کشت محصولات تراریخته ممنوع می باشد؛ واردات نیر منوط به درج برچسب تراریختگی می باشد. در روسیه و برخی دیگر از کشورها، علاوه بر ممنوعیت کشت، واردات نیز ممنوع می باشد. در آخرین مورد، در اثر سال ها اعتراض مدنی برای به رسمیت شناختن حقوق مصرف کنندگان، در ایالات متحده امریکا که مهد این بذرها می باشد؛ درج لیبل اجباری به تصویب سنا رسید. در ایران نیز کشت این محصولات ممنوع بوده و واردات با درج برچسب صورت میپذیرد.

بذرهای تراریخته حق مالکیت داشته و در چند شرکت بزرگ صنایع شیمیایی تولید می شوند؛ این شرکت ها ادعای بی ضرر بودن بذرهای تراریخته را دارند؛ مخالفین تراریخته اساساً مرجع ارزیابی اثرات تراریخته را خود آن شرکت ها نمی دانند و می گویند ارزیابی ریسک بایستی توسط دولت و سازمان های مردم نهاد صورت پذیرد. همچنان که مخالفین تراریخته این شرکت ها را به کتمان حقیقت متهم میکنند؛ به عنوان مثال سال ها از سوی شرکت مونسنتو (بزرگترین شرکت تولیدکننده بذرهای تراریخته) بی ضرر بودن سم DDT تبلیغ میگردید و امروز بعد از سی سال، به علت آسیب های جدی این سم بر انسان و محیط زیست مصرف آن ممنوع شده است.
به طورکلی تاریخ تولید صنعتی موارد دیگری را نیز به یاد دارد که در ابتدا از سوی تولیدکنندگان بی ضرر معرفی می شد و سپس به علت ضررهای فراوان بر انسان و یا محیط زیست مصرف آنها محدود و یا ممنوع گردید؛ مانند آزوبست (پنبه کوهی)، کوکایین و حتی تنباکو و سیگار
بزرگترین شرکت های تولید بذر تراریخته در جهان شرکت های شیمیایی بوده که بر بقایای صنایع نظامی جنگ جهانی دوم در آمریکا و آلمان شکل گرفته اند.